Heb je hier al kaas van gegeten?

De koeien staan lekker te grazen in de wei, het zonnetje schijnt en de kaas is weer heerlijk, zacht en mals. Hoog tijd om die eens goed in de spotlight te zetten dus! Want kaas is niet zomaar een semi-populair tussendoortje. Kaas is een heuse constante hype in Nederland. We eten er bakken van. Om precies te zijn gemiddeld 17 kilo per persoon per jaar. Misschien dat jij die 17 kilo niet haalt, maar toch is er een grote kans dat je zelf ook wel wat wegwerkt in een jaar. Heerlijk toch, zo’n stukje geitenkaas, schapenkaas of een echte lekkere mozzarella. Maar veruit de meest populaire kaas is toch wel de goeie ouwe kaas van koeienmelk (waar sommige mozzarella trouwens ook van gemaakt wordt). Ook daar is natuurlijk nog genoeg variatie te vinden.

Weet jij hoe oud kazen gemiddeld zijn? Het heeft allemaal te maken met hoe lang deze rijpt. Een jonge kaas heeft vier weken gerijpt. Bij jong belegen kaas is dit acht weken. Belegen kaas duurt al een stuk langer, met vier maanden. En oude kaas wel tien maanden.
Maar wat gaat er eigenlijk aan dat rijpen vooraf? De meeste Nederlanders hebben wel een vaag idee hoe kaas wordt gemaakt, maar als echte kaaskop is het natuurlijk zaak om te weten hoe dan precies. Hoog tijd voor een lesje kaasmaken dus! We leggen het uit.

Men neme…
Om één kilo Goudse kaas te maken is ongeveer 10 liter koemelk nodig. Direct na het melken van die 10 liter gaan we aan de slag. De melk is nog warm als deze de tobbe in gaat.
Dan krijg je dus een gigantische tobbe vol melk. Er kan zelfs tot 1000 liter in. Aan deze tobbe melk voegen we zuursel en stremsel toe. Zuursel zorgt voor de lekkere smaak van kaas en is ook gunstig voor de houdbaarheid. Stremsel wordt toegevoegd om de melk wat dikker te maken: de vaste stoffen klonteren samen.

Stremmen, snijden en roeren maar
We wachten ongeveer een half uurtje tot de melk gestremd is. Dit betekent dat het een soort dikke massa is geworden. Deze massa snijden we in stukjes en vervolgens wordt er heel voorzichtig in de massa geroerd. Bij dit proces komt geel vocht vrij, dat wei wordt genoemd. De gestremde melkstukjes noemen we de wrongel. Dat is de grondstof voor de kaas. De wrongel gaat een kaasvat in.

Persen & pekelen
En dan wordt het persen geblazen! De vaten met de wrongel gaan onder een pers waardoor de kaas een goede dichte korst krijgt en zijn kaas-achtige vorm. Nu heeft de kaas als het goed is de platte ronde vorm die je van kaas gewend bent, maar echt lekker is ie nog niet. Er moet nog even gepekeld worden. Dit is eigenlijk gewoon het zouten van de kaas in een speciaal pekelbad. Dit zouten is nodig voor de stevigheid, houdbaarheid en de heerlijke smaak waar we zo van houden.

En voilà
Na het pekelbad lekken de kazen nog even goed uit en gaan ze een houten plank op, waar ze dagelijks omgedraaid worden. Ook krijgen ze hier een beschermlaagje van kunststof dat voorkomt dat de kaas gaat schimmelen of uitdroogt. Dit hele rijpingsproces duurt zo’n 4 weken en voilà: de kaas is echt kaas geworden. Na 4 weken heb je wel een jonge kaas te pakken. Wil je ‘m wat ouder? Dan moet je nog wat maanden wachten.

Nu weet je hoe het proces verloopt van kaas naar melk. Kom eens kijken, ruiken en proeven op jouw favoriete markt en neem de lekkerste kaas mee naar huis!